Asgari Ücrette Şok Rakam Açıklandı! Canlı Yayında Gelişmeler

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2026 yılı için geçerli olacak asgari ücreti belirlemek amacıyla aralık ayında bir araya gelecek. Yıl sonuna yaklaşırken, yeni asgari ücret tutarını öğrenme heyecanı da artmış durumda.

Enflasyonun seyri ve beklentileri tartışılırken, asgari ücretle ilgili öngörüler de gündeme geliyor. Uzmanlardan dikkat çekici yorumlar geldi.

ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENECEK?

tv100'ün Başak Şengül ile Doğru Yorum programında asgari ücretle ilgili değerlendirmelerde bulunan ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, şunları ifade etti:

“Genel beklentim, aslında ekonomi yönetiminin belirleyeceği yol haritasına dayanacak. Bu, benim tahminlerimden ziyade, ekonomi yönetiminin olası adımlarının bir yansıması. Öncelikle, geçen yıla odaklanalım. 2024 yılının başında, asgari ücrete yapılacak artış, beklenen enflasyona göre belirlenmişti. Peki, bunu nasıl matematiksel olarak bir araya getirebiliriz?

Şöyle örnekleyelim; geçen yıl Merkez Bankası’nın 8 Kasım’da yayınladığı son enflasyon raporuna göre, yıllık enflasyon tahmini, kasım ayında 2025 yıl sonu için en az %16, en çok %26 olarak belirtilmişti. Bu, piyasa tarafından genellikle %21 olarak anlaşılırken, asgari ücret artışı ise %30 olarak gerçekleşti. Peki, bu artış neye dayandırıldı? Beklenen enflasyona. Beklenen enflasyonda ortalama değer mi esas alındı yoksa üst sınır mı? Hayır, %26'lık üst sınır esas alındı. Neden? Merkez Bankası, son yıllarda bu yaklaşımını benimsedi; tahminlerinizi belirttiğimde, piyasa değerlendirmelerini üst bant üzerinden yapmanızı tavsiye ediyorum. Çünkü belirsizlikler ve yüksek enflasyon nedeniyle, başarımı üst sınırdan değerlendirmenizi istiyorum.”

Geçen yıl Merkez Bankası'nın asgari ücret hedefinin aslında %21 değil, %26 olduğuna dair bir değerlendirme yaptık. Asgari Ücret Komisyonu'nda işçi, işveren ve hükümet temsilcileri bulunuyor; hükümet, burada bir hakem rolü üstlense de gerçek tablo şu şekildeydi: Enflasyonla mücadele ettiğimiz bir yıl geçiriyorduk ve bu yüzden asgari ücret belirlemesi, gerçekleşen enflasyona dayanmak yerine beklenen enflasyona göre yapıldı.

Peki, beklenen enflasyon hedefi ne? %21. Üst sınır ne? %26. %26 üzeri bir refah payı eklenerek %30 olarak belirlendi. Yani, piyasa algısına göre, beklenen enflasyona %4'lük bir refah payı eklenerek bir artış yapıldığı vurgusu yapıldı. Bu yıl da benzer bir senaryonun yaşanacağını tahmin ediyorum.”

'ŞÖYLE BİR YOL HARİTASI SUNABILİR...'

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın enflasyon konusundaki açıklamaları sorulduğunda Eryılmaz şu şekilde cevap verdi:

“Asgari ücretle ilgili yol haritasını belirleyen 2025 yılı, bizlere kesin bir perspektif sunacak. Nasıl bir perspektif? Merkez Bankası, önceki enflasyon raporunda hedef ve tahminlerini ayırmıştı. Bu karmaşa nedeniyle belli durumlarda, hedefler değiştiğinde Merkez Bankası’nın güvenilirliği zedelenebiliyordu. Bu sebeple, Merkez Bankası 'Hedeflerim farklıdır, tahminlerim farklıdır; olağan dışı bir durum olmadığı takdirde hedeflerimi değiştirmeyeceğim, ama tahminlerimi güncelleyebilirim.' dedi. Merkez Bankası bu yıl %24 hedefliyor, tahmin ise %31-33. Ancak bu tahmin, 25-29 aralığından 32’ye yükseltildi; bu da 3 aylık süreçte 5 puanlık bir artış olduğunu gösteriyor ve bu artışın başlıca nedeni ise gıda enflasyonu.”

Bu durumda, beklenen artışın %6 olduğunu söylemek mümkün. Bunun 4 puanı refah payı olarak yansıtılsa da, net olarak beklenen enflasyon üzerinden bile 2 puanlık bir sapma asgari ücreti etkileyebilir.

Asgari ücret konusunu ele alacak olursak, bu sapmayı dikkate almak önemli. Beklenen enflasyondaki dalgalanmalar, bu konunun temel göstergesini oluşturacak. Şimdi, 2026’yı irdeleyelim. 2026 yılında hedef %16. Merkez Bankası hedefindeki kararlılığını sürdürüyor; daha sıkı tedbirler alacak, faiz indirimlerini sınırlandıracak ve %16 hedefine ulaşmayı amaçlıyor…”

Ardından Eryılmaz, şu şekilde devam etti:

“Geçmişte, enflasyon yüksek olmayan dönemlerde asgari ücret belirlenirken, çoğunlukla gerçekleşen enflasyon baz alınır; bunun üzerine sosyal bir refah payı eklenerek artış yapılırdı. Ancak son bir yıldır, genel olarak beklenen enflasyonun da bu sürece dâhil edildiği bir yetenek söz konusu. Bazı kesimler bunu, orta nokta olarak değerlendirebiliyor, fakat ağırlıklı olarak Merkez Bankası’nın sunduğu beklenen enflasyon üzerinden bir hesaplama yapıldığını görüyoruz.”

MAKSİMUM RAKAMI BELİRTTİ

Ben kendi değerlendirmemi şöyle yapıyorum. Bu yıl asgari ücretin artışının ağırlıklı olarak beklenen enflasyon senaryosuna bağlı olacağını, geçmişteki enflasyon verilerine dayandırılmayacağı düşüncesindeyim. Bu bağlamda, %19 üzerinden %4 veya %5’lik bir refah payı eklenerek, %23 ile %24 arasında bir artış öngörüyorum. Maksimum beklentim ise %25 düzeyindedir. Bu durumda minimum %23, yani net 27 bin 187 TL asgari ücretten bahsediyorum. Maksimum beklentim ise 27 bin 629 TL civarındadır. Piyasa genelinden elde ettiğim verilere göre, çeşitli kesimlerin değişik beklentileri olsa da, ağırlıklı olarak beklenen enflasyon üzerinden bir senaryo oluşturulacağı aşikâr. Bu nedenle, beklenen ve gerçekleşen değerlerin ortalamasını dikkate almak iyidir; örneğin, 32 ve 20’yi toplayıp 52 yapar ve ortalamayı alabilirsiniz. Yani maksimum artış tahmini de bu seviyelerden fazla çıkmayacak. Ancak benim genel değerlendirmem, piyasa beklentileri de göz önünde bulundurulduğunda 27 bin TL ile 28 bin TL arasında seyrediyor.”

'İLK KEZ DUYUYORUM'

Eryılmaz’ın bu tahminlerinin ardından Başak Şengül canlı yayında şu sözleri sarf etti: “Bu çok net bir değerlendirme. Bugüne kadar tüm konuklarımız arasında bu kadar net açıklamalarda bulunan birine rastlamamıştım. Filiz hocama çok teşekkür ederim. Doçent Doktor Filiz Eryılmaz çok net bir tahminde bulundu. İlk defa böyle belirgin bir tahmin duyuyorum. Bu nedenle altını çizeceğim; %23 ile %25 arasında bir beklenti söz konusu; en üst değer %25, en alt değer ise %23 olarak ifade edildi. Geçen yılki yönteme bağlı kalınacaksa, bu durumda Filiz hocamın yorumları dikkate alınmalı.”